Yalın üretim kelimeleri üretimin olduğu her yere girdi. Arama motoruna yalın üretim yazdığınızda karşınıza yaklaşık 8.2 milyon sayfa çıkıyor. Çıkan bu sonuçların görseller kısmına geçtiğinizde çeşitli resimler arasında bir ev tasviri görüyorsunuz: Yalın Evi.
Bir ev nasıl yapılır? Çok genel bir soru, değil mi? Kimimiz bu soruya teknik açıdan yaklaşabilirken, kimimiz de dört duvar bir çatı diye cevap verebilir. Bir açıdan hepsi doğru sayılır çünkü soruda bir netlik yok. Peki bir yalın evi nasıl yapılır? Bunu hiç düşündünüz mü? Toyoto Üretim Sistemi olarak bildiğimiz araçlar aslında bir evi oluşturan materyallerdir. Bu materyallerden sadece bir kısmını kullanmak sizi mevcut durumunuzdan geriye götürebilir. Bu sebeple Yalın Evinin ne olduğunu ve ne anlattığını anlamak çok önemlidir.
Yalın Evi Nedir?
Yalın Üretim kelimesi “The Machine That Changed The World” (Dünyayı Değiştiren Makine – James Womack) kitabında kullanıldığından beri çok farklı araçları ortaya çıktı. Bu araçlar esasında Toyoto’nun kendi üretim sisteminde kullandığı ve tam manasıyla isimleştirmediği araçlardı. Ancak oradaki iyi işi farklı yerlere kopyalamak için bu araçları bir sisteme bağlamak gerekliydi.
Yalın üretim için kullanılabilecek araçlara baktığınızda ne kadar çok olduklarını rahatlıkla fark edeceksiniz. Toyoto temelli olanlar ve olmayanlar ile beraber belki de yüze yakın araç mevcuttur.
Sayı çok olduğu için kurumlar genel olarak kolaylarına gelen aracı, anlayabildikleri gibi kullanmaya çalışırlar. Fakat bu kesinlikle yanlış bir yaklaşımdır.
Yalın üretime dair standartlaştırılan her bir araç aslında belli başlı bir kategoriye aittir. Nasıl ki bir evin temeli, kolonları, çatısı mevcutsa; aynı şekilde de bir işletmede uygulanacak yalın üretimin de temeli, kolonları ve çatısı olmalıdır. Aksi takdirde yalın üretim eksik ve yanlış uygulanır. Bu da ilk depremde büyük bir felaket olarak ortaya çıkar.
İşte bu araçların kategorilere ayrılmış şekilde görselleştirildiği çizime Yalın Evi diyoruz.
Yalın Evinin Bileşenleri Nelerdir
Yalın Evini temel olarak 3 ana bileşene ayırabiliriz. Her bileşen farklı bir amacı temsil eder. Her bileşen de kendi içerisinde bazı araçları barındırır.
Zemin
Bir evin inşası tabi ki temelden başlar. Bu sebeple Yalın Evi de temel ile başlamalıdır. Başlattığınız dönüşümün temelinde ne olması gerektiğine karar vermeniz gerekiyor?
Yalın Evi için temelde olması gereken konular tamamen organizasyonunuz hakkındaki konulardır. Şirket kültürünüzün ne olduğu bu açıdan çok önemlidir. Çünkü kültür, her şeydir. Uygulamaya alacağınız yenilikler sizin kültürünüze, liderlik tarzınıza uymuyorsa yeniliklerin kalıcı olması çok zordur.
Ayrıca, zeminin en üst kısmında çok önemli bir şey daha var. Bu, sizin kültürünüzden ve kurumsal davranışlarınızdan bağımsız olarak, kesinlikle var olmalı; standartlaştırma. Kurumunuzda birçok iş standart olmalı. Tabi ki işler değişken olabilir. Ancak gelecek aynı iş, aynı şekilde yapılmalı. Bir kişi A işini 3 saatte yapıyorsa; farklı birisi Aynı A işini 13 saatte yapmamalı. Değişkenlik az olmalı ve mümkün olan her şey standart olmalı. Bu, temel açısından önemli bir noktadır.
Kolonlar
Temeli sağlam bir şekilde attıktan sonra binanın kolonlarını çıkmanın vakti gelmiş demektir.
Yalın evinde kolonlar üretimi, kaliteyi ve sürekli gelişimi temsil eder. Bunlar sizin evinizi ayakta tutan önemli direklerdir. Farklı çizimlerde, farklı sayıda kolon görebilirsiniz. Bu kategorize etmedeki farklılık ya da tamamen görsel güzellik için olabilir. Ancak önemli olan tek bir nokta var ki; 1 kolon yok.
Binanızın yükselmesi için en azından 2 kolona ihtiyacınız vardır. Yalın evinde de bu sebeple iki temel kolon var diyebiliriz. Benim için bunlardan birisi kesinlikle üretimdir. İkincisi ise kalitedir. Sürekli iyileşme bazı çizimlerde kolonların birisiymiş gibi gözükse de deneyimlerime göre o her yerde olmalı.
Çatı
Zemini attık ve kolonlarla binamızı yükselttik. Şimdi sırada üzerimize bir çatı yerleştirmekte.
Çatı metaforu şekil olarak da benim en sevdiklerimdendir. Bir füzeyi anımsatır bana; zeminden ve kolonlardan aldığı güç ile durdurulmaz bir hıza ulaşıp, tüm rakiplerini geride bırakacak bir füze.
Yalın evimiz için çatı demek, amaç demektir. İçerisinde bulunduğumuz dönüşümün ta kendisidir; yalın dönüşümdür. Büyük ve herkesçe görünebilir olmasıyla da yayılımı temsil eder.
Çatı, şirketinizin ulaşmayı hedeflediği amaçlardır. Bu amaçların kuruma yayılımını (Hoshin Kanri) sağlayan yegane şey evin üzerinde duran bu çatıdır. Zeminde olanlar ve kolonun içinde bulunanlar çatı sayesinde tüm çalışanlara yayılmalıdır. Ancak bu şekilde evin farklı alanlarında çalışan, birbirinden habersiz kişiler aynı amaca yönelebilirler.
Yalın Evi Neyi Anlatır
Her söylediğimi evin içine yerleştirdiğimde aşağıdaki gibi bir görüntüye ulaşıyoruz. Bu bir Yalın Evi çizimidir.
Temeli, kolonları ve çatısıyla bir bütündür. Yalın evi bize ne anlatıyor? Bu metaforun anlatmak istediği şey ne? Çok basit, ya hepsini yapacaksınız ya da hiç birisini.
Temel önemlidir. Ancak tek başına yapılırsa sağlam bir düzlükten başka bir şey değildir. Kolonlar da önemlidir ancak yalnız olduklarında manasız sütunlar olabilirler. Keza çatı da önemli bir kısımdır. Fakat bir şeylerin üzerine kurulmadığı müddetçe anlamsız bir efordur.
Yalın Evinin En Önemli Yeri
Yalın dönüşüm ne yazık ki tek başına SMED ile yapılamaz. Standartlaşma bu işi tek başına çözemez. Bir stratejinin içinin dolu olması mükemmel şekilde yayılmasını sağlar.
Yalın Üretim Evi için her yer önemlidir. Kesinlikle, ‘bu kısım daha önemli, buradan başlayın’ diyenlere inanmayın. Enerjiniz bir yerden başlamaya yetebilir. Fakat geri kalanı için de hiç adım atmamış olmayın. En azından planlayın.
Yalın dönüşüm zorlu bir yolculuktur. Ancak her güzel şey gibi ona da ulaşmak sizi ve ekibinizi mutlu edecektir.